Mutfak, insanlık tarihinde yerleşik hayata geçişle yakından ilişkilidir. Yerleşik hayata geçiş, avcı-toplayıcı yaşam biçiminden tarım ve yerleşik yaşama geçişi ifade eder. Bu geçiş, insanların yiyeceklerini toplamak ve avlamak yerine bitki yetiştirmeye, hayvanları evcilleştirmeye ve sabit yerleşimlere yerleşmeye başlamalarını içerir.
Yerleşik hayata geçiş, insanların beslenme alışkanlıklarını ve mutfaklarını da etkilemiştir. Tarımın başlaması, tahılların yetiştirilmesi ve hayvanların evcilleştirilmesiyle daha fazla gıda kaynağına erişim sağlamıştır. Bu da mutfakların daha karmaşık hale gelmesine ve yiyeceklerin hazırlanma şeklinin evrimine yol açmıştır.
Yerleşik hayata geçiş, farklı bölgelerde farklı zamanlarda gerçekleşmiştir. İlk yerleşik toplumlar M.Ö. 10.000 ila 12.000 yıl önce tarımın başladığı yerlerde ortaya çıkmıştır. Bu bölgeler arasında Mezopotamya (bugünkü Irak), Nil Nehri vadisi (Mısır), Hint Altı Kıtası ve Çin gibi bölgeler bulunur.
Mutfakların yerleşik hayata geçişle nasıl değiştiği ve geliştiği, arkeolojik bulgular ve tarih öncesi dönemlere ait kalıntılar üzerinde yapılan çalışmalarla daha iyi anlaşılmıştır. Bu süreç, insanların gıda üretimi, depolama ve pişirme yöntemlerini geliştirdikleri ve mutfaklarına ait geleneklerin oluştuğu bir evrimi içerir. Bu, insan medeniyetinin temel bir parçasıdır ve dünya mutfakları üzerinde büyük etkisi olmuştur.