Bir diyetisyen olarak, danışanlardan duymaya en alışkın olduğumuz şeylerden biri, ekmek yemenin zararlı olduğu ve kilo aldırdığıyla ilgili.
Bu duruma hızlı bir şekilde açıklık getirecek olursak; tercih ettiğimiz ekmek çeşidi, bu konuya bakış açımızı tamamen değiştirebilir.
Vücudun temel enerji kaynağı karbonhidratlardır. Karbonhidrat denildiğinde akıllara yalnızca çörek, pasta veya börek gibi besinler gelebiliyor fakat tabii ki bahsettiğimiz enerji kaynağı bunlar değil. Bu ürünlerin tüketimi konusuna sürdürülebilir beslenme ve porsiyon kontrolü yazımızda bahsetmiştik. Amaç her zaman sağlıklı ve en verimli karbonhidrat kaynağını bulmaktır; bahsedeceğimiz ekmek çeşitleri de bu kaynaklardan bazıları. Uzak durulması gereken; beyaz undan yapılan ve basit karbonhidrat olan beyaz ekmek ve türevleridir. En çok tavsiye edilen ise tam tahıl unundan yapılan ekmeklerdir.
Ekmeğin yapısının ayrıntısına çok girmeden anlatacak olursak, ekmekten almak istediğimiz; yüksek lif kaynağı, B grubu vitaminleri, mineraller, kan şekeri dengesi, doygunluk ve antioksidanlardır. Ekmek yapısı sebebiyle fazla çiğneme gerektirir, bu durum da yemek sırasında doygunluk hissinin beynimize daha hızlı ulaşmasını sağlar.
Tam tahıllı ekmekler düşük glisemik indeksi sebebiyle kan şekerimizi dengeler ve lif bakımından zengin olduğundan, sindirim sistemimiz için önemli bir destek sağlar. Lif, sindirim sürecini düzenler, bağırsak sağlığını korur ve tokluk hissi vererek aşırı yeme riskini azaltır. Bunların hepsini bulabildiğimiz ve ulaşılabilirliği en kolay ekmek çeşidi ise tam buğday ekmeğidir. Fırınlarda ve marketlerde rahatlıkla bulunabilir. Yalnız marketlerdeki bazı paketli ekmeklere koruyucu konulabilmektedir, mümkün olduğu kadar koruyucu olmayan ekmekler tercih edilmelidir. Tam buğday ekmeğinin yanı sıra çavdar, kepek, mısır, karabuğday, ekşi mayalı ekmek gibi daha birçok ekmek çeşidi ülkemizde yapılmaktadır.
Yapılan araştırmalarda1, tam tahıllı ekmek tüketiminin; kronik hastalık, kardiyovasküler hastalık, sindirim sistemi kanserleri, Tip 2 diyabet ve obezite riskini azalttığı görülmüştür.
Toplumumuzda önemli yere sahip olan ekmeğin ülkemizde en çok tüketilen çeşidi maalesef beyaz ekmektir. Geçmişten gelen alışkanlıklardan kurtulmak kolay olmasa da diğer sağlıklı ekmek çeşitlerine kesinlikle şans verilmelidir. Faydalarını okumakla kalmayıp kendinizde de gördüğünüzde bir daha beyaz ekmeği eskisi kadar tüketmeyeceğinize eminim. Tabii ki her besinde olduğu gibi ekmek için de porsiyon kontrolü önemlidir, her şeyin fazlası zarardır.
Doğru ekmekleri seçerek, kısıtlamalara ve yasaklara gerek kalmadan sağlıkla yaşamınıza devam edebilir ve ekmeğin keyfini çıkarabilirsiniz.
Sağlıkla kalın!
*Bu bilgiler, sağlıklı bir birey baz alınarak anlatılmıştır. Her hastalık çeşidinde (çölyak, böbrek hastalığı gibi) ekmek kullanımı da değişmektedir.
- KALKAN, İ., & ÖZARIK, B. (2017). Tam Buğday Ekmeği ve Sağlık Üzerine Etkisi. Aydın Gastronomy, 1(1), 37-46. ↩︎
35 Yorumlar